Op deze reis die ik in april van dit jaar naar Havana maakte, heb ik me verbonden aan een nieuwe leraar van een van mijn Afro-Cubaanse tradities. En ik kan je verzekeren dat dit een van de grootste keerpunten in mijn leven was. Ik zal je vertellen waarom.
42 jaar geleden werd ik geïnitieerd in Palo Mayombe, een Afrikaanse traditie die met de slavenhandel naar Cuba is gekomen. In tegenstelling tot de Orisha-verering is Palo Mayombe een pure vooroudertraditie, mysterieus en met intense rituelen die met veel geheimzinnigheid zijn omgeven. Bij Palo Mayombe werk je met de NFUMBE (de geesten van de doden), wat ertoe leidt dat je diep inzicht krijgt in de geestenwereld. Maar wees niet bang, dit klinkt enger dan het is.
Palo Mayombe gaat ervan uit dat er geen leven bestaat zonder dood en net zoals in alle andere Afrikaanse tradities komt de verering van de voorouders of geesten van de doden op de eerste plaats. De dood (la muerte) speelt een magische rol in de rituelen en wordt beschouwd als een mogelijke voorzetting van dit leven in een andere dimensie. Palo Mayombe werkt met de wisselwerking van overeenkomsten en tegenstellingen tussen ‘de werkelijkheid’ en het onzichtbare. Als medium in deze traditie ben je een channel voor geesten die een helende invloed kunnen hebben op veel problemen in het dagelijks leven. De genezende werking van Palo (wat letterlijk vertaald ‘stok’ of ‘tak’ betekent) zit in verschillende bomen in de natuur.
Zoals gezegd kwam ik tijdens deze reis naar Cuba in verbinding met een nieuwe leraar, Tata Julio, een indrukwekkende man van 66 jaar en een van de meest bescheiden leraren die ik ooit heb ontmoet. Bij hem draait het niet om het geld – zoals ik maar al te vaak heb meegemaakt tijdens mijn lange reis – en net zoals ik leeft hij in de overtuiging dat de traditie van de ene generatie op de andere doorgegeven moet worden. Wij hebben de opdracht om deze traditie over te dragen op dezelfde manier als de voorouders dat deden op hun kinderen en kleinkinderen. Veel ouderen in Cuba zijn bang dat de Afrikaanse tradities in de komende 50 jaar zullen verkommeren of erger…daarom stond Tata Julio erop dat we de rituelen nauwgezet documenteerden en opnames maakten van de oude liederen die bij de rituelen worden gebruikt, zodat we de rituelen tot in detail zouden begrijpen. En hoewel ik met de meeste ervan al bekend was, was het goed om ze vanuit een ander oogpunt te bekijken.
Ik onderging een rebirthing-ritueel, maar het was veel meer dan dat. Van alle rituelen die ik de afgelopen 42 jaar van mijn leven heb ondergaan, was dit mijn werkelijke wedergeboorte. Het was alsof een langverwachte geest van een voorouder samensmolt met mijn wezen. Anders dan mijn initiatie in Santería, maar toch vergelijkbaar op een ander energieniveau.
Ik ben thuisgekomen met een nieuw inzicht in mijn verantwoordelijkheden, een nieuw inzicht in werken met geesten. Het voelt alsof mijn derde oog een laseroperatie heeft ondergaan, zo helder is dat wat de geesten me hebben laten zien, en mijn open verbinding met hen is sterker dan ooit tevoren. Mijn koffers zitten vol met de instrumenten die ik heb leren gebruiken, niet alleen om mezelf te helpen maar ook anderen die bij mij op consult komen.